Kilka uwag pod zastanowienie

Wśród Czytelników mojego bloga jest trochę osób zamieszkujących w wielkich miastach, którym marzy się zamieszkanie na wsi. Lecz z jakichś względów jeszcze tego nie uczyniły. Zadają mi różne pytania, więc zdecydowałam się odpowiedzieć na nie ogólnie w specjalnym wpisie dziennym.

Tak, do porzucenia miasta potrzebna jest absolutna determinacja, a nie tylko miłość do wsi (postrzeganej jako ptaszki na niebie, zielony las, kwiaty, pszczółki, krówki na pastwisku i uprzejmy gospodarz, pobierający za gościnę stosowną opłatę).
Zdeterminowane nie muszą być jedynie te osoby, które inwestują zarobioną w mieście kasę w nieruchomość, kupują działkę, remontują chatkę, zamieniają ją w wygodne letnisko i przyjeżdżają do niej na tydzień-dwa w roku, po czym sprzedają wszystko z zyskiem, bo się znudziły. O takich mówić nie będę. Do tej klasy społecznej i mentalnej zwyczajnie nie należę.

Oprócz determinacji ważna jest odwaga (lub całkowita ufność wobec losu). Osoba taka musi ponadto rozważyć wiele innych spraw. Aby w ogóle podjąć decyzję, że tak, wchodzi w to. Albo nie, nie będzie się w to bawić.
Odwaga i determinacja mogą być ślepe i głupie. Zwłaszcza jeśli idzie za nimi młodość i uroda, zdrowie i siła fizyczna. Te cechy nie wystarczają, aby mieszkać szczęśliwie na wsi do końca życia.

Najważniejszymi, najbardziej potrzebnymi cechami (oprócz Determinacji, Odwagi, Siły i Pracowitości) jest bezsprzecznie otwartość, komunikatywność, umiejętność słuchania innych oraz samodzielność. Przydaje się też spryt, bo mieszkańcy wsi są na ogół chłopami, a wiadomo, chłopi mają swój chłopski spryt i nie w ciemię są bici.

Załóżmy więc, że jakaś osoba z miasta decyduje się przenieść na wieś. I jest to nieodwołalna decyzja. Następnym krokiem jest zdanie sobie sprawy z własnych możliwości, określenie środków i wybór celów.

Z czego będzie żyła na wsi, jaka rola jej się podoba?
Tu dygresja, wielu miastowych nie zdaje sobie sprawy z rozwarstwienia klasowego i mentalnego na wsiach. Które kształtowały się od setek, dziesiątek lat. Widzi wieśniaków jako jednolity narodek, posiadaczy gospodarstw, chat, mniej lub bardziej bogatych, ale na ogół ludzi prostych, słabo oczytanych, nieobytych w świecie, czasem chamskich i prymitywnych, niekiedy wesołych i rubasznych, oraz naiwnych albo zabobonnych. Tymczasem sprawy mają się o wiele wiele ciekawiej...
Trzeba być otwartym, elastycznym, rozmawiać, ale wykazywać ostrożność w rozmowie, nie dawać się podpuścić, a jednocześnie nie oceniać. Nikogo nie oceniać. Kryteria wzięte z miasta wyrzucić do rzeki, która wpada do morza, a morze do oceanu.

Jeśli osoba zdecydowała się na wieś, to przeważnie musi wyprzedać się w mieście, aby zacząć nowe życie na wsi. Stawia ją to w ryzykownej sytuacji materialnej. Nie wnikam zresztą skąd ktoś ma kasę na przeprowadzkę, bo to różnie bywa. Niektórzy przecież przygotowują się skoku na głęboką wodę bardzo długo, powoli, systematycznie, małymi kroczkami. Inni zwyczajnie sprzedali mieszkanie w bloku albo spadek po rodzicach.

Z tego powodu ważne jest, aby określić sobie na wstępie z czego będzie się żyło, mieszkając już na stałe na wsi. Bo przecież niekoniecznie trzeba być rolnikiem i harować w pocie czoła za marne dopłaty unijne. Kilkanaście, kilkadziesiąt arów może już zagwarantować własny ogródek, warzywa, folię z pomidorami i ogórkami oraz hodowlę drobiu, a nawet dwóch, trzech kóz, nie licząc możliwości trzymania szczęśliwego psa i kota. Nie zabiera to dużo czasu i umożliwia poświęcenie uwagi innego rodzaju pracy. I tu trzeba dobrze obmyślić jakiej.
W dobie internetu wiele rzeczy możliwych jest na odległość. Ale z praktyki wiem, że najlepiej jest, gdy oprócz polegania na klientach znalezionych w sieci i gazetowych ogłoszeniach zapuści się korzenie lokalnie, i zwróci z ofertą do ludzi miejscowych. Może się ona okazać dla nich całkiem atrakcyjna i w rezultacie firma, o ile nie kwitnie, to chociaż posuwa się kołyszącym krokiem do przodu i umożliwia dokonywanie podstawowych opłat. Za prąd, gaz, opał w zimie i ubezpieczenie.
Jeśli będzie się gospodarnym naprawdę można wiele zaoszczędzić na jedzeniu i opale. Bowiem życie i praca na wsi z pełnym wykorzystaniem płodności gleby i zwierząt daje sytość temu, co pracuje na ziemi i jego rodzinie.
Z zarabianiem na pracy rolniczej jest jednak inaczej.
Tu po pierwsze na zyski trzeba czekać. Nawet kilka ładnych lat. A przedtem inwestować, budować, organizować, urządzać, dorabiać się, hodować, dbać, troszczyć się, doglądać rano i wieczorem. I zwierzęta i rośliny, i glebę, i budynki.

I o ile nie jest się operatywnym, pomysłowym, sprytnym, komunikatywnym, z talentem do handlu oraz przy tym cholernie pracowitym i cierpliwym to nie będą to zyski krociowe, a jedynie mniej lub więcej zwracające poniesione nakłady.

Czemu?

Idealista z miasta jest teoretykiem. Może słyszał o Systemie, polityce państwowej i Unijnej, historii, ale w praktyce nie zdaje sobie sprawy, jak dalece państwo zadbało i dba o to, aby drobny rolnik (hm, małorolnik, a takim przeważnie staje się nasz były mieszczuch) 1) zatruwał ziemię i zwierzęta, siebie i innych, 2) był zależny od aktualnych, ciągle zmieniających się przepisów biurokratycznych, zakazów i nakazów, 3) nie mógł głowy wychylić poza poziom produkcji, zdolny zaspokoić jedynie podstawowe potrzeby jego i rodziny 4) drżał przed urzędnikami, zdolnymi znaleźć na niego haczyk w każdej sprawie, za nielegalne ubicie zwierzęcia i nielegalne sprzedanie przetworów z niego, za brak kafelków w kuchni i oborze, za zasianie własnego ziarna bez licencji i bez uiszczenia stosownej opłaty, za wydestylowanie własnego alkoholu w ilości większej, niż bodajże 10 litrów, a tym bardziej sprzedanie butelki sąsiadowi albo znajomemu alkoholikowi, za brak wpisów w księgach, pozwoleń, zgłoszeń, opłat, podatków i co tam jeszcze hydra państwowa sobie wymyśliła.
Miejski gość agroturystycznego gospodarstwa często nie zdaje sobie sprawy, że to, co kosztuje u rolnika, swojską wędlinę, ser, masło, samogon, jest owiane mgłą nie-przepisowych niedopowiedzeń.

Ale zmieńmy temat. Ktoś mnie pyta, czy można wyżyć na wsi z hodowli kóz.
Odpowiem, że tak i nie. Bardziej nie, niż tak. Chociaż...
Dlatego lepiej mieć inne źródło stałego dochodu, przynajmniej na pierwsze kilka lat rozruchu gospodarstwa.