Kilka uwag o integracji mieszczucha ze wsią

Na wiosce wytrzymują tylko ci z miast, którym samotność nie jest straszna. Którzy sobie radzą, umieją pracować i są szczerzy wobec otoczenia (czyt. prostolinijni). Prostolinijność to chyba trudny temat, skomplikowany, w każdym razie w umyśle mieszczucha. Tzn. nie zdaje on sobie sprawy, że ma problem, dopóki nie stanie wobec wioskowych, pytających go o podstawowe rzeczy i zagadnienia, najważniejsze dla nich. Tak ważne, że na ich podstawie klasyfikuje się człowieka, wsadza w odpowiednią szufladkę i od tej chwili ma się z głowy trudność rozróżnienia. Nie wiem dokładnie jak jest teraz na wioskach w zachodniej Polsce. Na Podlasiu najważniejszym (pierwszym) pytaniem jest: Jakiej jesteś wiary? Czy katolik? Czy prawosławny? A może jehowiec?
Dopiero po ustaleniu przynależności religijnej (he, a zatem podlegania takiemu czy innemu KALENDARZOWI ŚWIĄT, tj. pory liturgii i potem biesiad towarzyskich) wioskowi zaczynają ciekawić się wszystkim innym. Czyli skąd, dlaczego, a po co, jaki stan cywilny, kto znaczny w rodzinie itd. itp. 

Kiedy już się te podstawowe informacje puści w obieg powszechny na wiosce, można odetchnąć i zacząć czekać na jakieś towarzyskie akcje zwrotne od strony miejscowych. Jeśli ktoś ich nie puści (bo w mieście nie jest to wymagane, więc naturalnym odruchem wielu mieszczuchów jest wzruszenie ramion i zamilknięcie na taką bezczelną ciekawość), albo poda sfałszowane, np. ze względu na wnioski wyciągnięte z dawno temu przeczytanych "Chłopów" Reymonta, tj. z obawy przed wywiezieniem jak Jagny na taczce gnoju za obręb wioski z powodu przekroczenia różnych pierwotnych obyczajowych tabu i gorszenia innych we wspólnocie, to musi się liczyć, że prędzej czy później sprawy się rypną i prawda (tj. ta uwieczniona w papierach) wyjdzie na jaw. 

Łoj, łatwo to przychodzi na wsi. Swój swego zna, urzędy są dostępne od prywatnej strony i informacje tamtędy przepływają z czasem bez trudu w kierunku osobistym. A jak już raz ruszą, to nie ma zatrzymania innego, niż znudzenie tematem... 

Ale o czym to ja? A, o pracy i pracowitości... Otóż, dawno temu mawiało się, że cnotą duchownego jest miłosierdzie, rycerza - waleczność, mieszczanina - oszczędność, a chłopa - pracowitość. Otóż jest to nadal prawda, choć rozróżnienie stanów społecznych, w umysłach zwłaszcza współczesnej młodzieży mocno zanikło. Jeśli mieszczuch, i do tego najczęściej inteligent (o zgrozo!) pojawia się na wsi, zamieszkuje na niej i pośród wioskowych ludzi to musi wiedzieć, że będzie oceniany przede wszystkim pod kątem pracowitości. Nie, wcale nie bogactwa (to też, ale całkiem inaczej, niż się kasiasty mieszczuch spodziewa), ale wydajności fizycznej, spędzania wielu godzin przy własnoręcznym budowaniu i organizowaniu swojej przestrzeni, a potem jej eksploatowaniu codziennym. 

Coś wiem o tym, bo wstaję (z wielkim trudem!) o ósmej rano do dojenia kóz. Gdy miejscowi już od wielu godzin są na nogach i do przodu z wieloma czynnościami, które ja potem gonię dramatycznie w ciągu dnia. I chyba nigdy, niestety nie dogonię. 

Takie zajęcia jak siedzenie przy komputerze, pisanie, i inne "sr... w banię" budzi w tutejszych tylko wzruszenie ramion. To nie jest praca, proszę państwa! Lenisz się człowieku z miasta, hodując hemoroidy w uciśnionym siedzeniem odbycie, podczas gdy cały świat, całe życie czeka na ciebie, daremnie! 

Żywioły wokół ciebie pracują na twoją rzecz bez wytchnienia, a ty je lekceważysz! a lekceważąc - grzeszysz! Nie ma cię w powietrzu, gdy Powietrze dmucha z któregoś z czterech kierunków, nie ma cię w Ogniu, gdy ciepło rozprzestrzenia się na świat, nie ma cię w Wodzie, gdy niebo zrasza zasiane pola i rosnące samoistnie lasy, nie ma cię w Ziemi, gdy wymaga przewrócenia, wzruszenia i posiania. Wysiadujesz, mózg zapełniasz sprawami mglistymi, iluzyjnymi, nietutejszymi, spoza, których nigdy nie dotkniesz, ani one ciebie nie ujrzą. Sąsiadów nie doceniasz, nie znasz, nie chcesz ich poznać. Nie widzisz tego, komu pomoc mógłbyś udzielić, albo tego, kto mógłby tobie pomóc w potrzebie. Nie istniejesz.

Ale jak to wytłumaczyć mieszczuchowi ogarniętemu marzeniem zamieszkania na wsi, bez uwzględnienia owej wsi wokół siebie? Nie da się. Każdy musi przez to przejść po swojemu, sam. Nie da się też opatulić znajomymi z miasta, zbudować ekowioski wokół siebie czyli ochronnego płaszczyka swojaków rozumiejących sprawy po miejsku, a nie po wiejsku, broniącego przed konfrontacją... 

Ja sama nie rozumiem tych obaw do końca, choć je wyczuwam u bliskich mi mieszczuchów od zawsze. Pochodzę ze światów pomiędzy, czuję i pojmuję wszystkie strony. Dla mnie to proste wiedzieć: każdy "lokalus", czy ze wsi czy ten z miasta ma swoje standardy i schematy, w których czuje się bezpieczny. wieśniak w mieście to przysłowiowa kupa śmiechu dla mieszczuchów wszakże, nieprawdaż? Tak samo jest na odwrót. Mieszczuch na wsi budzi zadziwienie, a czasem rechot równie mocny, a może i dla zainteresowanego dotkliwszy, bo nie da się wtedy wsiąść w samochód czy autobus do swojej dzielnicy, uciec od wspólnoty, zamknąć drzwi, włączyć telewizora i zniknąć na zawsze za drzwiami mieszkania w bloku, jednym z tysięcy takich samych. 

Na wsi ma się imię i nazwisko, adres, wyznanie, stan cywilny, rodzinę (lub jej nie ma), znajomych bliższych i dalszych. Oraz opinię, kłamczuch, krętacz, pijak, dziwak, dobry człowiek, pomocny, naiwny, pracowity, głupi, mądry itp. I jest to powszechna informacja, zawsze uaktualniana i dostępna, niczym w góglach. 

No, a jeśli już o pracy mowa... klejenie glazury i fugowanie zakończone na górze. Pięć grządek wzniesionych posianych zostało uroczyście podlanych przez łaskawe wiosenne Niebo w nocy i w dzień. Odbieram to zawsze jak błogosławieństwo Najwyższego, gdy posieję i zaraz spada deszcz... Drzewa i krzewy wypuszczają wreszcie listki i gotują się do ekspansji. Wyczekujemy z radością.